సరసాహ్లాదిని

 అక్క - అన్న - వదిన - మామ’

పై పదాలను ఉపయోగించి

రావణునకు మండోదరి చేసిన హితబోధను తెలుపుతూ

పద్యం వ్రాయాలి:

 

పర పురుషుని సతి  యన్నను
వరుసకు నక్కనియొ లేక వదినయొ  యనుచున్
చరియింప నెరుగమా మరి
మరియాదయె సీత గోర మహిత గుణాఢ్యా?

సరసాహ్లాదిని

సమస్య:
రామ మనోరథమ్ము భళిరా! నెరవేర్చెను కైక రాణియై!

పూరణ:

వేమరు వేడినన్ వినదు, వీడదు పట్టిన పట్టు నక్కటా!
యేమనెదన్? ప్రియాత్మజుని, యీ రఘువంశ సుధాబ్ధి సోము! నా-
రాముని! పంప కానలకు రవ్వను జేసెడి ప్రేమ మాలి నా-
రామ! మనోరథమ్ము భళిరా! నెరవేర్చెను కైక రాణియై!

మాసిన శశి బోలు నిన్ను మాతా! కంటిన్.

కోతినె కానీ నిజమిది
ప్రీతిని సేవకుడను నేను శ్రీ రామునకున్
ఖ్యాతిని తెత్తును వానర
జాతికి నిను జూచిపోయి జానకి! వినవో!

నిను బాసిన నీ రాముడు
వినుమమ్మా! తిండి నిద్ర విడచెను నీకై
యనవరతము దు:ఖ పడుచు
వనముల తపియించు చుండె వారిజనేత్రీ!

మాసిన వస్త్రముతో పతి
బాసిన దు:ఖమ్ము మిగుల బాధింపంగన్
మూసిన మబ్బుల కళలను
మాసిన శశి బోలు నిన్ను మాతా! కంటిన్.

నీకు తగు భర్త రాముడు
శ్రీకరునకు తగిన సతివి సీతా మాతా !
నీకిక శోకము కూడదు
నీకై చనుదెంచు నిటకు నీ పతి త్వరలో.

చింతను వీడుమమ్మ! చని చెప్పుదు నీవ్యధ రామ మూర్తితో
వంతెన గట్టి వార్నిధికి వానర మూకను గూడి వచ్చు నీ
కాంతుడు వేగమే యిటకు కాలము మూడిన పంక్తికంఠునిన్
సంతసిలంగ నీవు యమసన్నిధి కంపును నిన్ను చేకొనున్ !

సరసాహ్లాదిని

సమస్య :
కోడలు మామ జూచి కనుగొట్టెను  రామ్మని సైగ జేయుచున్!

పూరణ:

వేడుక నాడు బిడ్డ, తను వెళ్ళెడు వేళ సినీమ కప్పుడే
కాడియు నెడ్లతో  దిగెను గమ్మున నింటికి పెద్ద! వెంటనే
కోడలు మామ జూచి, కనుగొట్టెను  రమ్మని సైగ జేయుచున్
తోడుగ పెన్మిటిన్ తమకు, తొందరగా నొక వంక భీతితో!

లోకముల కెల్ల పండుగ గాక యేమి?

కరిరాజ వదనుండు కరిరాజ వరదుడు
............ముచ్చట లాడుచు మురియు వేళ!
నాగ సూత్ర ధరుడు నాగారి వాహను-
............డుల్లాస హృదయులై యున్న వేళ !
ఆది పూజ్యుండును నాదిజు తండ్రియు
............భక్తావనమ్మున బరగు వేళ!
ఏక దంతుండు లోకైక నాథుండును
.............విష్ణు రూపమ్ముల వెలయు వేళ!

ఏమి చవితిని నష్టమి నిడుములేమి?
అను దినమ్మును శుభములు తనరవేమి?
విఘ్నములును విపత్తుల బెడద యేమి?
లోకముల కెల్ల పండుగ గాక యేమి?

సరసాహ్లాదిని

 సమస్య: 
గోతులను ద్రవ్వువారలే గొప్పవారు.

పూరణ:

చెట్లు ప్రాణ వాయువు నిడు చేయు మేలు
కల్మషమ్ముల హరియించు గాలి లోన
మొక్కలను నాటి చెట్లకు ప్రోది సేయ
గోతులను ద్రవ్వువారలే గొప్పవారు.

సరసాహ్లాదిని

సమస్య:  నక్రంబుల్ జలగల్ ఝషంబులును సంతానంబు నీకౌ హరా!

పూరణ:

' నక్రంబుల్ జలగల్ ఝషంబులును సంతానంబు నీకౌ ' హరా!
చక్రీ! కావరె యన్న నిష్ఫల మిదే శాపంబు రాజాధమా!
వక్రా! వేములవాడ భీమ కవి కా బన్నంబు? పొమ్మంచు తా
నాక్రోశించె సభాంతరస్థలిని హాహాకారముల్ రేగగా.

మధుర బృందావనీ సీమ మధుపమగుదు ....

పసుల కాపరి వీవు పసు పతియును నీవు
..................పసు లక్షణమ్ముల మసల నీకు.
శిఖి పింఛ మౌళివి శిఖ పట్టుకొని నీవు
.................చెడు దారి బోకుండ శిక్ష నిమ్ము.
వేణుగాన విలోల వేవేల రాగముల్
.................నీవి గానివి జేర నీకు నన్ను.
గోపాల బాలకా గోపాలురను వోలె
.................చెలిమి  నీతోడను  చేయ నిమ్ము.


యమున యొడ్డున పున్నమి యామిని నను
నీదు చెంతను పులకింప నిమ్ము కృష్ణ!
మధుర బృందావనీ సీమ మధుపముగను
పుట్టి నీ పాద పద్మాల మురియ నిమ్ము.

చిన్మయ రూపిణీ !

 

భండాది ప్రముఖామరారి తతులన్ భంజింపవే తల్లి! బ్ర-
హ్మాండంబుల్ పరిరక్ష సేయుటకునై మాల్మిన్ మహా కాళి! పిం-
డాండంబుల్ మనలేవు నీ కనులలో నగ్నుల్ జ్వలింపంగ నో 
చండీ! చిన్మయ రూపిణీ ! కరుణతో  సౌమ్యాకృతిన్ దాల్పవే!

జిలేబీ తయార్

మినప గుళ్ళు తెచ్చి మేలి రకమ్మును
నీటిలోన నాన నిచ్చి పిదప
పిండి రుబ్బవలయు నండి మెత్తగ దాని
పులియ బెట్ట వలెను పూటబాటు.

పంచ దార దెచ్చి బాణలిలో పోసి
నీరు జేర్చి సన్న నెగడు మీద
లేత పాక మైన రీతిని కానిచ్చి
ప్రక్క నుంచవలయు పదిలముగను.

నూనెను మూకుడు లోనిడి
మానుగ స్టౌ పైన బెట్టి మరిగిన పిదపన్
పూనిక పులిసిన పిండిని,
పానకమును ప్రక్కనుంచి పళ్ళెము లోనన్,

కొబ్బరి చిప్పకు కొద్దిగ
దబ్బనమున చిల్లు జేసి దానిలొ పిండిన్
గొబ్బున నుంచిన పిమ్మట
నబ్బురమగు చుట్ట వోలె నయ్యది దానిన్,

కాగు నూనె లోన కమ్మగ వేయించి
వేడి వేడి చుట్ట వేయ వలెను
పాకమందు నాన బాగుగా తయ్యారు
తీయనౌ జిలేబి తినగ పొండు.

నాకు చేయూత నిమ్ము పినాక పాణి !

లోక గురవే నమ:

ఆయుష్షు జారెడు ననుదినమ్మును జూడ  
...............కవ్వించి మాయమౌ యవ్వనమ్ము! 
పోయిన దినములు పోవు మరలి రావు 
...............కబళించు లోకమున్ కాల మెపుడు!
భంగ తరంగముల్ క్రుంగెడు  రీతిని 
................చంచలమౌ సిరి సంపదలును! 
మెరుపు తీగె యనంగ మురిపించి మాయమౌ 
................నీవిడి నట్టి నా  జీవితమ్ము!

శరణమని పట్టితిని నీదు చరణములను 
గాన శంకరా! నాయందు కరుణ జూపి 
నాకు చేయూత నిమ్ము పినాక పాణి!
విడచి పెట్టక యేలుకో! విశ్వనాథ!     

వలదు వలదోయి శంకరా వలదు వలదు.

శ్రీ శంకర గురవే నమ:

పౌరోహితీ వృత్తి, బ్రహ్మ విద్వేషమ్ము
..............పరమేశ్వరా! నాకు వలదు వలదు.
రాత్రి సంచారమ్ము,  గ్రామాధికారమ్ము 
..............పార్వతీపతి! నాకు వలదు వలదు.
మూగ సంతతియు, నియోగమున్, పరభుక్తి 
..............భవహర! శివ! నాకు వలదు వలదు.
కల్లలాడు ప్రవృత్తి, ఖలజన మైత్రియు
..............వామదేవా! నాకు వలదు వలదు.

భూత నిర్దయ, పశుబుద్ది భూతనాధ!
సాక్షి వాదమ్ము లిచ్చుటల్ సాంబ మూర్తి!
వలదు వలదోయి నాకిల వలదు వలదు
జన్మ జన్మల కైనను శంకర! శివ!

ఎన్న నివి యెల్లను బుద్బుదముల్.......

 ఆది గురుభ్యో నమ:

ఏమిడు యాత్రలున్ ధనము నేన్గులు గుఱ్ఱము లేలు రాజ్యమున్ ?
ఏమిడు పుత్ర మిత్ర  సతులిల్లును గోవులు కీర్తి సంపదల్?
ఏమిడు దేహ? మెన్న నివి యెల్లను బుద్బుదముల్! తలొగ్గకన్
కామునకున్ గురూక్తుల ప్రకారము సాంబశివున్ భజింపుమా!

మంత్ర మఖమ్ముల నేమి ముక్తియౌ?

శివాయ గురవే నమ:


ఇందుధరున్! స్మరాంతకుని! యీశుని! శీర్షమునన్ సురాపగల్
చిందులు వేయు వాని! సువిశేష శుభంకరు! నాగభూషణున్!
సుందరు! నగ్ని లోచనుని! శుద్ధు! కపర్దిని! చిన్మయున్! మనో-
మందిర మందు నిల్పు మిక! మంత్ర మఖమ్ముల నేమి ముక్తియౌ?