padyam-hrudyam

kavitvam

Thursday, December 15, 2016

అన్నదమ్ముల అనుబంధం

యుద్దరంగమున మాయలమారి మేఘనాథుని చంపి నందులకు అగస్త్యాది మహర్షులు వచ్చి రామా పండ్రెండు వత్సరములు నిద్రాహారములు మాని బ్రహ్మచర్యమును పాటించిన వారి చేతనే ఇంద్రజిత్తు సంహరింప బడతాడు అందుచేతనే లక్ష్మణుని వలన మాత్రమే ఆ పని జరిగింది అని లక్ష్మణుని ప్రశంసిస్తారు.
దానికి రాముడు ఆశ్చర్య పోయి అదేమిటి లక్ష్మణుడు ఈ పండ్రెండు వత్సరాలూ మాతోపాటు ఆహారం తీసుకుంటున్నాడు కదా అతడు ఎలా చంపాడు యింద్రజిత్తుని అని తమ్ముణ్ణి పిలిచి సౌమిత్రీ నువ్వు రోజూ ఆహారం తీసుకోవడం లేదా అని అడుగుతాడు.
లక్ష్మణుడు లేదన్నా నేను భోజనం చెయ్యలేదు, నిద్ర కూడా పోలేదు అంటాడు.
మరి ప్రత్రిరోజూ నువ్వు తెచ్చిన ఫలాలను మూడు భాగాలుగా చేసి నీకొక భాగాన్ని ఇస్తున్నాను కదా వాటిని ఏం చేస్తున్నావు అన్నాడు రాముడు.
లక్ష్మణుడు అన్నయ్యా మీరిచ్చిన ఫలాలను నేను అనాదరం చేస్తానా వాటిని ఎండబెట్టి దాచాను, అవన్నీ ఇప్పుడు నా దగ్గర ఉన్నాయి అన్నాడు.
మంచిది అయితే అవన్నీ ఒకసారి నాకు చూపించు అన్నాడు శ్రీరాముడు.
లక్ష్మణుడు ఎండబెట్టిన ఫలాలన్నీ తెచ్చి రామునికి చూపిస్తాడు. అవన్నీ లెక్కింప జేస్తే నాలుగు రోజులవి మాత్రం తక్కువగా ఉంటాయి. రాముడు తమ్ముడూ ఎందుకు నాలుగు రోజుల పళ్ళు తక్కువగా ఉన్నాయి అని అడుగుతాడు.
దానికి లక్ష్మణుడు అన్నయ్యా మనం వనవాసానికి వచ్చిన మొదటిరోజు శృంగిబేరపురం లో ఏమీ తినలేదు కదా. అలాగే మన తండ్రిగారి మరణవార్త విన్నరోజు కూడా మనం ఆహారం ఏమీ తీసుకోలేదు. సీతాపహరణం జరిగిన రోజు మనం ఏమీ తినలేదు. నాకు రాక్షసుని శక్తి తగిలినరోజు కూడా ఏమీ తినలేదు. అందుచేత మొత్తం నాలుగురోజుల పళ్ళు వీటిలో తక్కువగా ఉన్నాయి అని చెపుతాడు.
రాముడు చాలా ఆశ్చర్యాన్ని, విచారాన్నీ ప్రకటించి ప్రేమతో ఇలా అంటాడు.
సోదరా చాలా పొరబాటు జరిగింది. పెద్దవాడవడం చాలా తప్పు. వాడు సేవకులతో సేవ చేయించుకుంటాడు కానీ సేవకులు తిన్నారో తినలేదో ఏమైనా కష్టం వచ్చిందేమో అనేవేమీ పట్టించుకోడు. ఇన్నాళ్ళూ నేను నా భార్యతో ఆనందవిహారాలు చేస్తూ గడిపాను నువ్వు మాత్రం ఆహారం కూడా తీసుకోకుండా మా సేవలు చేస్తూ గడిపావు. నా యీ అపరాధానికి ప్రాయశ్చిత్తంగా వచ్చే జన్మలో నువ్వు అన్నవుగా పుడుదువు గాని నేను నీకు తమ్ముడిగా పుట్టి నీ సేవ చేసుకుంటాను .
అందుచేత ద్వాపరయుగంలో ఆదిశేాషావతారమైన సంకర్షణుడై పెద్దవాడుగా జన్మిస్తే అతనికి తమ్మునిగా శ్రీకృష్ణ భగవానుడు జన్మించాడు.
అయితే ఇతను చిన్నవాడైనా పెద్దవాడుగానే ప్రవర్తించాడు. ఎందుకంటే "పెద్దవాడైన వాడు" ఎన్నాళ్ళు చిన్నవాడుగా ఉండగలడు మరి?
( మహాభాగవతం నుంచి)

Tuesday, December 13, 2016

దత్త జయంతి



సర్వలోక గురుడు సంసార రోగంపు
వైద్యు డీత డన్ని విద్యల నిధి
స్మరణమాత్రముననె సంతుష్టుడై మెచ్చు
దత్త గురుని సాటి దైవ మెవరు?

శరణ మన్నవారి కరుణతో జూచును
భవభయమ్ము బాపి పరము నిడును
వ్యాధి బాధ లడచు నాయుష్య మిచ్చును
దత్తగురుని సాటి దైవ మెవరు?

వరదు డితడు భక్తవత్సలు డాపన్న
జనుల కార్తి బాపు సదయు డజుడు
సర్వమంగళముల సన్నిధి యైన శ్రీ
దత్తగురుని సాటి దైవ మెవరు?

హీనపాపపంక మింకింప జేయుచు
దీనజనుల గాచి తేజ మిడును
సర్వదుఃఖహరుడు సర్వమంగళకారి
దత్త గురుని సాటి దైవ మెవరు?

బ్రహ్మహరిభవైక  భవ్యస్వరూపుండు
నమలు డక్షరుండ నంతు డితడు
పరుడు గురుడు హరుడు పరమాత్మ సులభుడు
దత్త గురుని సాటి దైవ మెవరు? 

Monday, December 12, 2016

పావనీ..

లాఘవ మొప్ప దాటి జలరాశిని లంకకు జేరి తోటలో
రాఘవ పత్నినిం గని విలాపము దూరము జేసి యుంగరం
బా ఘనసాధ్వి కిచ్చి గొని యామె శిరోమణి గాల్చి సర్వమున్
శ్లాఘన కార్యమున్ సలిపి సన్నుతు లందిన పావనీ! నతుల్.

Saturday, December 10, 2016

గీతాజయంతి



ఆవు లుపనిషత్తు లర్జునుం డగు దూడ
వెన్ను డావు పాలఁ బితుకు వాడు
క్షీర  మమృతసమము గీతార్థసారమ్ము
జ్ఞాని ధరను పాల నాను వాడు.

కర్మయోగమునను కాంక్షను రగిలించి
జ్ఞానయోగమందు ధ్యానము నిడి
భక్తి యోగ మిచ్చి ముక్తికి మార్గమౌ
పరమపురుషదత్త భవ్య గీత.

హరి కరపద్మము వలనను
సురలకు లభియించి నట్టి సుధ లగునే శ్రీ
హరి ముఖకమల జనితమౌ
వర గీతామృతము సాటి వసుధను వినవో.



Monday, December 5, 2016

వల్లీనాథా! ప్రణతులు
చల్లగ మము జూడుమయ్య స్వామీ! దయతో
నుల్లము పొంగగ మ్రొక్కెడి
యెల్లర భక్తులను సతము నేలెడి దేవా!

శరవణభవ! నీ సరసిజ
చరణములను నిలచినాము స్వామీ! కనుమా
కరుణను  మము క్రీగంటను
శరణము వేరొకరు లేరు సత్యము దేవా!

తారకు జంపెడి వేల్పును
కోరితి రా పార్వతీశు గూడి నిలింపుల్
పోరున దైత్యుని జంపగ
శూరుని నిను సృష్టి జేసె సోముడు దేవా!

సుబ్రహ్మణ్యా! శివసుత!
అబ్రమె తారకుని పీచ మడచుట వేడం
గా  బ్రహ్మాదులె శరణని
లేబ్రాయుడవైన నిన్ను ప్రీతిని దేవా?.

సుబ్బారాయుడు షష్టిని
నబ్బో తీర్థమ్మటంచు నందరు నొకటై
నుబ్బున నిను గని మ్రొక్కగ
గొబ్బున సర్వులను గాచు కూరిమి దేవా!.




Tuesday, November 29, 2016

చందమామ



హరిణాంకు డమ్మకు మరకత మణిమయ
.....కస్తూరికాదుల కరటవమ్ము
మచ్చ కాదది లోని మహనీయ పరిమళ
.....భరితమౌ కస్తూరి పంక మెన్న
శశిబింబమా కాదు జలకమాడగ తల్లి
.....నింపి యమర్చు పన్నీటి కుప్పె
పదునారు కళ లన్న ప్రత్యహమ్మును వాడు
.....పచ్చకర్పూరంపు పలుకు లగును

ప్రతిదినమ్మును వాడ నా బరిణె లోని
వస్తువులు తగ్గుచుంట సేవకుడు నలువ
తిరిగి నింపుచునుండును దీని వలన
కళలలో  హెచ్చు తగ్గులు కాన బడును.

క్షమించాలి. భావనాసౌందర్యం జగద్గురువులది. పద్యం నేను వ్రాసింది.

దండము శివా

దండము దగ్గర న్నిలచి దవ్వున నుండెడు నీకు శంకరా!
దండము కోడెకాడ వును తద్దయు వృద్ధుడవౌ కృపాకరా!
దండము భాగ్యవంతుడవు ధ్వాంక్షుడవై చరియించు నీశ్వరా!
దండము హర్తవున్ జనుల త్రాతవునై విలసిల్లు నో హరా!

బహురాజసమ్మున భవుడవై లీలగా
.........విశ్వమున్ సృజియించు విశ్వరూప!
కడుసాత్వికమ్మున మృడుడవై కరుణించి
.........జనసుఖ మొనరించు శైలనిలయ!
అమితమౌ తమసాన హరుడవై చెలరేగి
.........సంహారముంజేయు శ్యామకంఠ!
గొప్పతేజస్సుతో గుణరహితంబగు
.........పదమున వెలుగొందు పరమపురుష
!

అసితగిరి సమానంబగు మసిని జలధి
కడవ నిడి సురతరుశాఖ కలమును గొని
వాణి భూపత్రమున సదా వ్రాయనైన
నీదు గుణపారమును గనలేదు శర్వ!


Wednesday, November 23, 2016

గాన గంధర్వునికి ఘన నివాళి





నివాళి
********
పలుకు బంగారమై పయనించె దివి వైపు
........భద్రాద్రి రామయ్య పరితపించె
కోనసీమ కడుపు కోతయై విలపించె
........తెలుగుతల్లికి కంట వెలుగు మాసె
మహతీ సురాగమ్ము మహతిని స్థిరపడె
........ప్రతిమధ్యమావతి మతిని బాసె
సలలిత రాగమ్ము చవులను గోల్పోయె
........మౌనమే భాషయై మనసు కుమిలె
చిన్నవోయెను త్యాగయ్య ఖిన్నులైరి
యా సదాశివబ్రహ్మేంద్రు లమరపురిని
కచ్ఛపిని తాక వాణికి యిచ్ఛ లడగె
మంగళంపల్లి యమరుడై మహిని వీడ.
*****
*****
ఆవిరై పోయిన అమృతంపు బిందువు
........సురపురి కేగిన సుధల యేరు
మూగదై పోయిన మురళీ నినాదమ్ము
........తీగలు తెగినట్టి దివ్యవీణ
గాన సరస్వతి కడుపున శోకమ్ము
........తెలుగుతల్లికి కంట తెగని ధార
శాస్త్రీయ సంగీత సంద్రాన బడబాగ్ని
........గమకమ్ము తప్పిన గాన రవము
బెడద భద్రాద్రిరాముని యెడద లోన
త్యాగరాయని కృతులకు దప్పిన కళ
కరవు కుశలంపు పలుకులు సరిగమలకు
మంగళంపల్లి బాలుని స్మరణపదవి.

Tuesday, November 22, 2016

శంకరా




మాగచ్ఛస్త్వమితస్తతో గిరిశ భో మయ్యేవ వాసం కురు
స్వామిన్నాదికిరాత మామకమనః కాంతారసీమాంతరే |
వర్తన్తే బహుశో మృగా మదజుషో మాత్సర్యమోహాదయ
స్తాన్ హత్వా మృగయావినోద రుచితాలాభం చ సంప్రాప్యసి  | 
సదా మోహాటవ్యాం చరతి యువతీనాంకుచగిరౌ
నటత్వాశాశాఖాస్వటతి ఝటితి స్వైరమభితః
కపాలిన్ భిక్షో మే హృదయకపిమత్యన్తచపలం
దృఢం భక్త్యా బధ్వా శివ భవదధీనం కురు విభో.

(ఆది శంకరాచార్యులు )

*******************************************

ఆదికిరాత! శైలనిలయా! శివ! మద్ధృదయాటవిన్ విమో
హాది మదేభసింహనివహమ్ములు వీడక సంచరించెడిన్
రా దయతోడ నా వనికి రాయిడి బెట్టెడి వాని జంపగా
నీది మృగవ్య వాంఛ కద నెక్కొను వాసము జేయు మిచ్చటన్.

సదా చరించు మోహమన్న సానువందు ప్రీతితో
పదేపదే నటించ జూచు భామినీ కుచాద్రులన్
ముదాన నాడు నాశ శాఖముల్ గ్రహించి దూకుచున్
స్యదమ్ముతోడ పర్వు బెట్టు స్వైరిణిన్ వలెన్ దెసల్
మదీయ మానసమ్ము జూడు మర్కటంపు లౌల్యమౌ
సదాశివా కపాలి భిక్షు సత్వరమ్మె యీ కపిన్
కదించవే త్వదీయ పాదకంజయుగ్మ మందునన్
మదమ్మడంగ భక్తి యన్న మంచి గట్టి త్రాడుతో.



Thursday, November 17, 2016




చంపకారుణవర్ణ చంద్రభస్మాభుడు
........చారుధమ్మిల్లయు జటల యోగి
కస్తూరికుంకుమాఘనచర్చితాన్గయు
........శవభస్మలేపనస్థామనుండు
మదనసంజీవని మదనాన్తకుండును
........స్వర్ణకంకణహస్త  సర్పకరుడు
ఝణఝణచ్ఛింజినీచారుపాదాబ్జయు
........ఫణిరాజమండితపదకమలుడు

వికచనీలోత్పలద్వంద్వవిమల నేత్ర
అరుణఫుల్లాబ్జనేత్రత్రయమ్మువాడు
హరిణదివ్యాంబరయును  దిగంబరుండు
గౌరినిన్ విశ్వనాథుని కనగ ముదము.

Saturday, November 12, 2016

అపరాజితుడు

అపరాజితా వృత్తము
నలుపు నరసి గుండె నల్గెను బాధతో
నలుపు నణచి వేయ నాకిది వేళయౌ
నలుపు గొలచు వాని నల్పెద నల్లిలా
నలుపు వెఱచి పోవ నాకిక దవ్వుగా.
నలుపున విలపించు న్యాయము బేలయై
నలుపున కుశలమ్ము నవ్వుల పాలగున్
నలుపున జన మెల్ల నల్గెడి నార్తితో
నలుపును తరుమంగ నావిధి లేచెదన్.
నలుపుల పనిబట్ట నా పనిముట్లతో
సలిపెద సమరమ్ము సవ్వడి లేకనే
సలుపగ తనువెల్ల చావుకు సిద్ధమై
కలుగుల మరుగున్న కర్వము లేడ్వగా.
నలుపున కిక మూడె నమ్ముడు సత్యమే
పలువురు సుఖియింప భాగ్యము లూరెడిన్
నలుగురు కలవండి నమ్మిక నాయెడన్
విలువలు చిగురించు వేగమె యెల్లెడన్.
జనములు నడువంగ సంతస మొప్పగా
తన యెడ గురితోడ తాముగ వెంటనే
చనె నదె సమరమ్ము సల్పగ నల్పుపై
మన ప్రియతమ నేత మాన్యత మించగా.

Sunday, October 30, 2016

నాటి దీపావళి.



నాటి దీపావళి 


కల్వము పొత్రము కాగితాల్ లైపిండి
.........చిన్న కర్రయు బట్ట సేకరించి
కర్రకు మెల్లగా కాగితాలను చుట్టి
.........గొట్టములను చేసి కోమలముగ
సూరెకారమ్మును చూర్ణముగా చేసి
.........గంధకమ్మును కూడ కలిపి నూరి
వస్త్రగాయితమును వడుపుగా గావించి
.........మెత్తని చూర్ణముల్ మెదప జేసి
పాళ్ళకు తగినట్లు పై రెండు బీడుతో
..........హత్తించి చేరిచి క్రొత్త ముగ్గు

ఆముదముతోడ పదునుగా నన్ని కలిపి
కొద్ది మందును గొట్టాన కూరి నంత
తలుపులను వేసి కాల్చి ముత్యాలు రాల
మంచి ముత్యాల్మతాబుల మందు కుదురు.

ముదురు జిల్లేడు మొక్కల మొదలు త్రవ్వి
పూర్తిగా యెండ కాలిచి బొగ్గు చేసి
గంధకము బొగ్గుపొడి సూరెకారములను
పావు రెండును నారుగా పాళ్ళు కలుప
కుర్రకారు కేరింతల గోలజేయు
ముదితలను పెద్దలను సిడిముడిని జేయు
చివ్వునను గెంతు చిటునటు స్థిరము లేని
చిలిపి తూనీగలకు మందు సిద్ధమగును.

తాటాకు టపాకాయలు
పోటీ జువ్వలును చిచ్చుబుడ్లు సిసింద్రీల్
మేటి మతాబులు త్రిప్పు ప
టాటోపపు పొట్లములును ఢంఢమ దినుసుల్.

దీపావళి యింకా దరి
దాపులకే రాక మున్నె తత్సంబంధం
బౌ పనుల మునిగి పోదురు
పాపలు పెద్దలును స్త్రీలు పదుగురు నొకటై.

నవ్వు పువ్వుల రివ్వున రువ్వుకొనుచు
నొక్కెడన్ గూడి ఆనంద మురక లేయ
బాణసంచా తయారిని పాలుగొనుట
నాడు దివ్యానుభూతి! యీ నాడు సున్న.


Tuesday, October 11, 2016

భండాది ప్రముఖామరారి తతులన్ భంజింపవే తల్లి! బ్ర-
హ్మాండంబుల్ పరిరక్ష సేయుటకునై మాల్మిన్ మహా కాళి! పిం-
డాండంబుల్ మనలేవు నీ కనులలో నగ్నుల్ జ్వలింపంగ నో
చండీ! చిన్మయ రూపిణీ ! కరుణతో సౌమ్యాకృతిన్ దాల్పవే!

నీ లలితాధరమ్మునను నిండుగ పూచిన నవ్వు పువ్వునే
నీల గళుoడు చంద్రునిగ నిత్యము దాల్చు శిరమ్ము నందు నే 
రాలకునైన జీవమిడు రాజిలు నీ దరహాస చంద్రికల్
మాలిమి పొంగుచుండుటను మానుగ చిన్మయ రూపిణీ ! శివా








Monday, October 10, 2016

శవరీం...

లుఠద్గుఞ్జాహారస్తనభరనమన్మధ్యలతికా
ముదఞ్చద్ఘర్మామ్భఃకణగుణితనీలోత్పలరుచమ్,
శివం పార్థత్రాణప్రవణమృగయాకారగుణితం
శివామన్వగ్యాన్తీం శవరమహమన్వేమి శవరీమ్.
(కాళిదాస విరచిత సకలజననీస్తవము నుండి)

పార్థ త్రాణ = అర్జునునికి పాశుపతాస్త్రాన్నిచ్చి రక్షించటానికి, ప్రవణ = పూనుకొని, మృగయా కార గుణితమ్ = తదనుగుణంగా వేటను కల్పించుకొనిన,శవరమ్ = కిరాతవేషం ధరించిన, శివమ్ = శివుని, అన్వగ్యాన్తీమ్ = వెంటనంటిన, శవరీమ్ = శబరవనితగా వేషం ధరించిన ఆమెను, లుఠత్ = దొరలుతున్న, గుఞ్జా హార = గురువిందగింజల పూసలదండతో, స్తన = చన్నుల, భర = బరువుచే, నమత్ = వంగిన, మధ్య లతికామ్ = మధ్యభాగం కలిగిన ఆమెను, ఉత్ అఞ్చత్ = బయలువెడలుతున్న, ఘర్మ అమ్భః కణ = స్వేద బిందు కణములచే, గుణిత = ద్విగుణితమైన, నీల ఉత్పల రుచమ్ = నల్ల కలువ వంటి కాంతి కలిగిన ఆమెను, శివామ్ = శుభాలను కలిగించే ఆమెను, అహమ్ = నేను, అన్వేమి = అనుసరిస్తున్నాను.
విశేషాలు:
(౧) తాను ధరించినది కిరాతవేషం. కాబట్టి అలంకారం కూడా దానికి అనుగుణంగానే గురువిందగింజల వంటి పూసలతో చేసిన దండ. అలా వేసుకున్న పూసలదండ ఎలా ఉందంటే ఆవిడ శరీరాకృతి ఎలా వంపులు తిరిగిందో అలాగే ఆ పూసలదండ కూడా వంపులు తిరిగింది.
(౨) కిరాతవేషం వేసినా, ఎలా ఉన్నా, ఎప్పుడూ శివుణ్ణి అంటిపెట్టుకునే ఉంటుంది అమ్మవారు. అర్ధాంగి.
(౩) తాను అనుసరిస్తున్నది కిరాతవేషంలో ఉన్న శివుణ్ణి. ఆ శివుడో వేటాడుతున్నాడు. ఆ వేట శ్రమతో కూడినది. తాను అయ్యవారినే అనుసరిస్తోంది కాబట్టి తనూ శ్రమపడుతోంది. ఆ శ్రమవలన చెమట పడుతోంది. కిరాతవనిత కాబట్టి వేటకు వెడుతోంది కాబట్టి ఆమె సహజంగానే నీలవర్ణంలో ఉంది. ఆపై చెమట పట్టి శరీరకాంతి రెట్టింపు ఔతోంది.

(వ్యాఖ్యాత: శ్రీ  ముక్కు  రాఘవ  శ్రీకిరణ్)

Sunday, October 9, 2016

సిద్ధిధాత్రి



సిద్ధిధాత్రి
**************ఇద్ధర తన సాధకులకు
సిద్ధుల నిడు సిద్ధిధాత్రి చెరుగని కరుణన్
సిద్ధసురాసురవందిత 
వృద్ధిక్షయముల కతీత వేడుడు భక్తిన్.

శివునకే సిద్ధుల నిడెను సిద్ధిధాత్రి
అర్థ భాగ మాయెను తల్లి యతని మేన
నర్థ నారీశ్వరుండను ఖ్యాతి దెచ్చె
మాత కృపయున్న వశము బ్రహ్మాండ మెల్ల.
సిద్ధిధాత్రి కృపకు చేరువ యైనచో
వాంఛ లుడిగి దేవి పాదపద్మ
యుగళి సంచరించు మొగరంభమై వెల్గి
పరమపదము నొందు నరుడు తుదకు.

Saturday, October 8, 2016

మహాగౌరి

మహాగౌరి

గౌరవర్ణకలిత కమనీయ దేహమ్ము
నష్ట వర్ష తరుణ మభయ కరము 
శాంత వదన మతుల సౌమ్య స్వరూపమ్ము 
గౌరి స్త్రీల  పాలి కల్పవల్లి.

కఠిన తపమొనర్చ కాలకంఠుని గూర్చి
నల్ల నాయె కమిలి తల్లి తనువు
పరమశివుడు మురిసి పాణిని గ్రహియించి
కౌగిలించ స్వర్ణ గౌరి యాయె.

శ్రేయస్కరము మహాగౌ
రీ యర్చనమున శరత్తు రేలను ప్రత్యా
మ్నాయము లేదిల మంగళ
దాయకము శుభప్రదమ్ము తల్లి విభూతుల్.

Friday, October 7, 2016

కాళరాత్రి





కాళరాత్రి
************
కాళరాత్రి భయంకరి ఖరతురంగ
కాలకేశిని కౌశికి ఖడ్గహస్త
నీలలోహిత నిర్మల నిర్వికార
ఫాలలోచని మాలిని పాపహారి.
కఠిన చిత్తుల పాలిటి కాళరాత్రి
యెన్న భక్తుల కీ తల్లి వెన్నెల నిశి
దుష్ట శిక్షణ నొనరించి శిష్ట జనుల
గాచు చల్లగా నీ శుభంకరి సతమ్ము.
నవరాత్రులలో నిష్ఠను
ప్రవిమల హృది కాళరాత్రి పరిచర్యల నే
డవ నాడు గడుపు వారికి
లవలేశము సంకటములు రావు ధరిత్రిన్.

Thursday, October 6, 2016

కాత్యాయనీదేవి

కాత్యాయనీదేవి
******************
కన్య కాత్యాయనర్షికి కమలనయన
భాద్రపద చతుర్దశి నాడు ప్రభవ మంది
ఆశ్వయుజ శుక్లమందున నర్చన గొని
విజయదశమిని మహిషుని పీడ బాపె.
మహిత శక్తుల నార్జించి మహిషు జంపి
భూమి భారము బాపిన పుణ్య మాత
గోపికలు వ్రత మొనరింప కూర్మి జూపి
నంద నందను పొందిచ్చి విందు జేసె.
కాత్యాయని నర్చించిన
నత్యంత శ్రద్ధ తోడ నవరాత్రములన్
నిత్యశుభమ్ముల నిచ్చును
సత్యమ్మిది శాస్త్రవాక్కు సంకట హరమౌ

Wednesday, October 5, 2016

స్కందమాత


స్కందమాత

అందమగు నారు మొగముల
స్కందుం డాడగను తల్లి చల్లని యొడిలో 
విందొనరించునుభక్తుల  
కందరకును స్కందమాత కమనీయముగా.

సింహవాహి చతుర్భుజ శృంగ వాసి
వామ హస్తాల పద్మము వరద ముద్ర
స్కందు చేబట్టు దక్షిణ కరముతోడ 
భక్త జన సంకటమ్ముల బాపు తల్లి.

ఐదవ దినమున మదిలో 
మోదముతో స్కంద మాత మూర్తిని గొలువన్
బాధల బాపును కరమిడి 
చేదుకొనున్ దేవి మనను చెంతకు దయతో.

Tuesday, October 4, 2016

కూష్మాండ



సృష్టి లేని ముందు చిమ్మచీకటి నిండ
చిన్న నవ్వు నవ్వి చేసి మాయ
లిప్తలో సృజించె లీలగా కూష్మాండ 
ఆది శక్తియై యజాండములను.
సూర్య మండలాంతర్వర్తి శుభపదాబ్జ
భాను కిరణప్రభాభాసమాన తేజ
మాత అష్టభుజాదేవి మహితశక్తి
భక్తమందార కూష్మాండ భయవిదూర.
నవరాత్రి పండుగల నా
ల్గవ దినమున పూజ చేసి కడు శ్రద్ధను మా
నవు డిడ కూష్మాండ బలిని
భవ ముడుగును తుదకు పరమపదము లభించున్.

చంద్రఘంట





అర్థ చంద్రుడు శిరమందు నాడుచుండ
ప్రమదమున ఘంట రూపాన స్వర్ణ కాంతు
లీను మేనితో సౌమ్యయై యిలను నేలు
చంద్రఘంటను భజియింప జాల శుభము.
పది చేతులతో నొప్పుచు
పదునౌ ఖడ్గమ్ము వంటి పలు శస్త్రములన్
కదనోత్షాహిగ నొప్పుచు
ముదమౌ భక్తులకు భయదమును దుష్టులకున్.
యుద్ధ సన్నద్దు రాలయి యున్న కతన
శీఘ్రముగ భక్తకోటికి చింత లణచ
సర్వదా చూచు చుండును చంద్రఘంట
కొలువ నవరాత్రముల నీమె కొంగు పైడి.

బ్రహ్మచారిణి





హిమవత్పర్వత పుత్రిక
యుమ నారదు హితవు నెంచి యుడుగని దీక్షన్
ప్రమథపతి నుంచి మది నను
పమ తపమును నాచరించె పలువత్సరముల్.
బ్రహ్మచారిణియై తపో వనమునందు
బ్రహ్మమును గూర్చి తపియించె పర్వత సుత
బ్రహ్మ మన తపంబని పల్కె ప్రాతచదువు
బ్రహ్మమున తాను పొందెను భవుని యుమగ.
బ్రహ్మమే తానుగా నొప్పు భవునిరాణి
బ్రహ్మ మొనరించె లీలగా బ్రహ్మచారి
ణిగను భక్తుల నేలగ నిరుపమ కృప
కొలువ నవరాత్రులందున కలుగు శుభము.

Saturday, October 1, 2016

శైలపుత్రి

శైలపుత్రి 


ఘన ధాతు సంచయమునకు
ననువౌ హిమశైలమునకు నా మేరువు నం
దిని మేన పత్ని వారికి
తనయలు గంగయును నుమయు తనరుదు రిలలో.

ఉమ శివుని పతిగ గొన నను
పమ గతి కటు నియమమున తపమున గడుప కా
లము పరచె జనకు డతివకు
ప్రమథపతికి పరిణయమును ప్రమదము గదురన్.

నవదుర్గలలో మొదటిది
భవహారిణి శైలపుత్రి భవసతి భక్తిన్
నవరాత్రులలో కొలిచిన
శివముల నిడి బ్రోచు తల్లి చిరకాలమ్మున్.

Tuesday, September 20, 2016

వల్లభ గణపతీ !



చల్లని వేళలో నెడద ఝల్లన తోచును భావమందు నీ
మెల్లని మందహాసమును మేటి కబంధము వక్రతుండమున్
ఫుల్ల సరోజ నేత్రముల పొంగు కృపారస వాహినీ ఘృణుల్ 
వల్లభదేవిహృత్కమలబంభర! వందనమయ్య దేవరా!

ప్రల్లద మేది నీ చరణ పంకజముల్ శరణన్న వారమే  
చల్లగ జూడు మయ్య మము సారెకు మ్రొక్కుదుమయ్య విఘ్నముల్
త్రెళ్ళగ జేయుమయ్య భవదీయ కటాక్షమె రక్ష మాకు నో
వల్లభ విఘ్నరాజ! మదవారణవక్త్ర! మహా గణాధిపా!  

Sunday, September 4, 2016

మత్తేభాస్యా...







మత్తేభాస్య! మదీయ విన్నప మిదే మా లోక మందెల్లడన్
జిత్తుల్ పొత్తులు నెత్తులున్ క్షణములో ఛీత్కారముల్ గుండెలన్
హత్తుల్ వెన్కను మొత్తు లయ్య కనవో ఆలోచనల్ మానవో
చిత్తుంజేయవొ వాని నీ మహిమతో చిత్తమ్ములన్ మార్చవో.

ఎలుకతేరువాడ యీవేళ నింపైన
కుడుము లిడుదు నీకు నిడుమ కలుగు
లోన జార నీకు లోకువ గా నీకు
చాలునయ్య నాకు చల్లనయ్య.

Friday, August 12, 2016

శ్రీ కృష్ణే నమః

సహ్యాద్రిపై పుట్టి చక్కని చిక్కని
........వంపుల సొంపారు వన్నెలాడి
కృష్ణయై వేణియై కేల్బట్టి నడయాడి
.........యేకరూపమ్మైన యించుబోడి
బిరబిర పరుగిడి బీడుభూముల జుట్టి
.........పచ్చ రంగద్దిన బాగులాడి
హంసలదీవిలో నానంద ముప్పొంగ
.........పతి కౌగిటను జేరు వలపుబోడి
శ్రీల పుట్టిల్లు తెలుగింటి జీవనాడి
సిరుల పండించు తీయని క్షీరధార
గంగ పాపాల బాపిన ఘన యశస్వి
చేరి మునుగరో మ్రొక్కరో చేతు లెత్తి.
సంగమేశ్వరదేవు సన్నిధి ముంచెత్తి
.......చరచరా ముందుకు సాగిపోయె
శ్రీశైల మల్లన్న చిందించ నవ్వులు
.......పాతాళగంగయై పరుగు బెట్టె
నమరావతిని నాటి యైశ్వర్యముల గని
.......యానందలహరియై యాట లాడె
నింద్రకీలాద్రిపై నిరవైన దుర్గమ్మ
.......పాదాల ముద్దాడి పరవశించె
పంచ పాతక హారిణి భవ్య రమణి
రాజిత తరంగవాణి వరాల పాణి
విష్ణుమూర్తి స్వరూప మీ కృష్ణవేణి
చేరి మునుగరో మ్రొక్కరో చేతు లెత్తి.
పుష్కరు డేగు దెంచె కడు మోదము తోడుత కృష్ణవేణికిన్
పుష్కలమైన పుణ్యముల ప్రోవయి దేవగురుండు కన్య నా
విష్కరుడైన వేళ జని వేడుకతో నుతియించి మున్గినన్
శుష్కములౌను పాపములు శుద్ధత నొందును జన్మ లిద్ధరన్.

Wednesday, May 11, 2016

నేడు శ్రీ శంకరుల జయంతి.



సాంగవేదమ్ములు సద్గురు కృప చేత
.........చదువ బడును గాక సంతతమ్ము
చదువబడిన వేద విదిత కర్మమ్ములు
.........విడువక పాటింప బడును గాక
పాటింప బడు కర్మ  పరమాత్మ పూజను
.........నిష్కామమైనదై నిలుపుగాక
నిష్కామ కర్మచే నిర్మలమై బుద్ధి
.........వాంఛలు  విడనాడ బడును గాక

పాపరాశి దులపబడి పారు  గాక
భవసుఖమ్ము లనిత్య మన్ భావ మగుత
ఆత్మ తత్త్వమ్ము నన్ వాంఛ యగును గాక
స్వగృహమును వీడి వడి వెళ్ళ బడును గాక.

సజ్జనముల మైత్రి సమకూడ బడు గాక
.........దేవుని యెడ భక్తి  దృఢము గాత
శాంత్యాది యుత్తమ సంస్కార గుణములే
.........అభ్యసింప బడుచు నలరు గాక
నిత్య  నైమిత్తిక నిహితమై యుండియు
.........కర్మ సన్న్యాసమ్ము కలుగు గాక
యోగ్యుడౌ విద్వాంసు డొడ గూడ బడు గాక
.........గురుపాదయుగసేవ కూడు గాక

స్వపర భేద రహితమును, సర్వమునను
నొక్కడై యుండియును  నిండి చ్యుతి నెరుగని
బ్రహ్మ మర్థింప బడు గాక ప్రాతచదువు
పదము బాగుగా చర్చింప బడును గాక.

(జగద్గురువుల ఉపదేశ పంచకము నుండి)

Sunday, May 8, 2016

అమ్మ ప్రేమకు ఎల్ల లున్నవే?



తల్లి ప్రేమకు ఎల్ల లున్నవే?
=======================
తల్లి మొగమ్మునం గనుడు తన్మయతన్! తనబిడ్డ వీపుపై
మెల్లగ వ్రాలి, లేతవగు మీగడ తప్పల బోలు చేతులన్
చల్లగ చుట్టగా మెడను, సన్నని పాదములన్ గ్రహించి తా
నల్లన త్రిప్పుచున్న దిట నామె ముదమ్మున కేమి సాటియౌ?
చెట్టుకు కాయ భారమని కాయక మానునె కొమ్మ పిందెలన్?
గట్టిగ బట్టి యుంచు పెనుగాలులకున్ వెర పొందకన్ సదా
పట్టును బట్టి ప్రాణములు పట్టును తప్పెడు దాక, నట్టులే
కట్టుగ తల్లి బిడ్డలను కాచును కష్టములన్ సహించుచున్
తట్టెడు దాక తల్పులను తానుగ మృత్యువు, ప్రేమమూర్తియౌ
నిట్టిది మాత యంచు పరు డెంచి మదిం గదె మాటిమాటికిన్
పుట్టును తల్లి గర్భమున పొందగ మాల్మిని నమ్మ పొత్తిలిన్.

Monday, April 11, 2016

వసంతుడు వచ్చేసాడు..

నలుదెసల్ క్రొంగ్రొత్త వెలుగులు నిండగా
...........ధరణికి శోభలు తరలి వచ్చె !
శోభిల్లు ధరణిని జూచిన పవనుండు
...........పరిమళవీచికల్ పంచ దెచ్చె !
పరిమళవీచులు పురికొల్ప పులకలై
...........ముదమున మావిళ్ళు మోసులెత్తె !
మోసులెత్తిన మావి మురిపింప కొమ్మపై
...........కోయిల కమ్మగా కూయసాగె !
కూయసాగిన కోయిల హాయి నీయ
పచ్చచీరను ధరియించె ప్రకృతికాంత!
ప్రకృతికాంతను గని తాను వలచి వచ్చె
చూడు డల్లదే వాసంతు డాడి పాడ!
*** *** ***
దుర్ముఖి యైన నేమి యిక దుర్మతి యైనను నేమి సర్వదా
ధర్మము దప్పకన్, పరుల దండన సేయక, లోకరీతిలో
మర్మము లెన్నుచున్, తగిన మాలిమి నెల్లర జూచుచుండు స-
త్కర్మపథానుగాములకు కాలము నెచ్చెలి కాకపోవునే!

Friday, April 8, 2016

సీతారాముల యుగాది.

నేడు గదా వసంత మది నీరజనేత్ర! త్వదీయ సీతకున్
తోడుగ నిల్చితీవు మది దూరపు తీరములందు నున్న న-
న్వీడక, నీ తలంపుననె వీడని ధైర్యముతో సహించితిన్
వాడు నిశాచరుండు నను బాధల బెట్టిన ప్రాణనాథ! నా
వా డరుదెంచి యీ వెతల వార్నిధి దాటగజేయు నంచు, నీ
నీడను, వీడిపోకు మిక నే మనజాలను జానకీసతిన్.
... .... ....
నేడు గదా యుగాది ధరణీసుత! రాముని జీవనమ్మునన్
నీడగ నిల్చినావు, కడు నెవ్వ సహించితి వీవు కానలన్,
వీడక నా తలంపు మది, వీడక ధైర్యము లంక నొంటివై,
తోడరు దెంచి నీ వెతల దూరము చేయునటంచు కన్నులన్
వీడని కాంతితో చెలగి ప్రేమ పరీక్షకు నిల్చినావు నీ
వాడను వీడ నాన నిను పాణిని బట్టి వచింతు నమ్మవో.