సుందరవిజయం 5

 

(ఆధారము: శ్రీమద్వాల్మీకిరామాయణాంతర్గత సుందరకాండ - ఐదవ సర్గ)

*హనుమంతుడు లంకలో సీతను వెదకుట*

సీ.

ఆవుల మందలో నాబోతుదౌ రీతి

........వెండి గూటిని దూడుదిండి వలెను

బర్వత గుహలోని బంచాస్యమును భాతి

........మదపు టేనుగు పైన మగని వలను

నున్నత శిఖరాల నొప్పు శైలము జాతి

........బంగరు దంతాల పద్మి పెలుచ

తారకా సైన్యాల దండ నాథుని గతి

........రాజ్యమ్ము నేలెడు రాజ నలవి

తే.గీ.

షోడశకళా ప్రపూర్ణుఁడై సొగసుకాఁడు

జక్కఁదనముల చెలికాఁడు రిక్క ఱేడు

మేఘ రహితమౌ గగనాన మెఱయ హృదయ

రంజకమ్ముగ నలరించె సంజ నరయ. 5- 1

ఆ.వె.

వినుట కింపు గాను వీణలు మ్రోయంగ

ధవుల సతులు శయలఁ గవగొనంగ

నద్భుతముగ భయదమై యొప్పు చుండంగ

నసుర తతులు కొన్ని యాడ సాగె. 5- 2

సీ.

త్రాగిన మైకాన వాగుచుఁ గొందఱు

.........మేల మాడుకొనుచుఁ దూలు కొనుచు

బోరలు విరచుక బోవుచుఁ గొందఱు

.........సతులపై వ్రాలుచు సర్దు కొనుచు

చిత్ర వేషమ్ములఁ జెలగుచుఁ గొందఱు

.........విలువిద్య సాధన సలుపు కొనుచు

జందన చర్చతోఁ జక్కగాఁ గొందఱు

.........నిద్రించ శయ్యపై నీల్గు కొనుచు

నవ్వు మొగముల గొందఱు, నాథుల యెడ

నలిగి నిట్టూర్పులను గొంద ఱతివ లిట్లు

వివిధ భంగులఁ బురుషులు నువిద లుండ

హనుమ సూచుచు సాగెనా యసుర పురిని. 5- 3

తే.గీ.

బుద్ధిమంతులు, బనులందు శ్రద్ధఁ జూపు

వారు, మధుర వచస్సుల వారు, మంచి

పేరు గల వారు, వికృతమౌ విగ్రహములఁ

దిరుగు రక్కసి మూకల నరసె నతఁడు. 5- 4

సీ.

ఉత్తమ పురుషుల కుత్తమ పత్నుల

..........స్వచ్ఛమౌ భావాల సతులఁ జూచెఁ

బతుల కిష్టంబైన పానాదులందునఁ

..........బాల్గొని మురిపించు పడతులఁ గనెఁ

దారల వలె వెల్గు తరుణీ లలామల

..........సిగ్గుతో మెరసెడి స్త్రీలఁ జూచె

భర్తల కౌగిళ్ళఁ బరవశించెడి వారి

..........సంతసమ్మున కేరు చానలఁ గనె

తే.గీ.

పసుపు పచ్చని సంపెంగ పసిడి వారి

మేల్మి బంగరు వర్ణాన మించు వారిఁ

బతుల విరహానఁ జిక్కిన పడుచు వారి

మైథిలినిఁ జూడ నేగుచు మారుతి గనె. 5- 5

కం.

సీతను వెదకుచు నమృతపు

సూతిని మించిన ముఖేందు సోయగములతోఁ

బ్రీతినిఁ జేసెడి పలువురు

నాతులఁ బరికించి చూచె నయముగ నచటన్. 5- 6

కం.

ఉత్తమ కుల సంజాతను

నుత్తమ ధర్మాభిజాత నుత్తమ సాధ్విన్

పుత్తడి బొమ్మ నయోనిజ

నత్తరి దర్శింపఁడాయె నతఁ డచ్చోటన్. 5- 7

సీ.

ధర్మాను సారియు ధవలగ్న చిత్తయు

............నుత్తమ వనితల నుత్తమయును

శ్రీరామ విరహాగ్నిఁ జిప్పిల్లు బాష్ప గ

............ద్గద ఖిన్న కంఠియు ధరసుతయును

మేటి పతకముతో మేలైన వక్త్రయు

............సుందర పక్ష్మయు సుస్వరయును

గాంతార నర్తన కాంతపక్షి నిభయు

...........నవ్యక్త శీతాంశు నమృత కళయు

తే.గీ.

బూది యంటిన పుత్తడి ముక్క వలెను

పైకి మానియు బాధించు బాణ హతిగ

గాలి కెడలిన కరిమబ్బు ఖండము వలెఁ

దనరు సీతను గనఁజాలఁ డనిలసుతుఁడు. 5- 8